ประวัติโรงเรียนโดยย่อ
โรงเรียนบ้านห้วยน้ำราก(ไตรราษฎร์บำรุง) ตั้งขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๒๖ มีนายพุฒ วงศ์เรียน เป็นผู้นำในการก่อตั้งและทำหน้าที่เป็นครูใหญ่คนแรก ตั้งชื่อโรงเรียนว่าโรงเรียนประชาบาลตำบลหนองร่องนโรปถัมภ์ อยู่ในการควบคุมของกระทรวงมหาดไทย เปิดสอนตั้งแต่ชั้นประถมศึกษา ปีที่ ๑ – ๔
พ.ศ. ๒๕๑๑ ได้ขยายชั้นเรียนถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ ๗ มีนายปรีชา ไชยแก้ว เป็นครูใหญ่มีการก่อสร้างอาคารเรียนแบบ ป/ก ๑ หลัง
พ.ศ. ๒๕๑๘ นายธงชัย จันทร์ประภากรณ์ เป็นครูใหญ่ ได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียนแบบ ชร.๐๑๗ ในช่วงเวลานั้นได้มีการปรับแผนการศึกษาแห่งชาติ
พ.ศ. ๒๕๒๒ นายเสงี่ยม คำพงษ์ เป็นครูใหญ่ ได้ขอความร่วมมือจากผู้ปกครองซื้อที่นาด้านหลังโรงเรียนจำนวน ๔ ไร่และได้รื้ออาคารหลังเก่าไปปลูกใหม่เป็นอาคารไม้ใช้เป็นที่ทำการห้องสมุด ห้องพัสดุ ห้องพักครู ห้องผู้บริหารและห้องประชุม
พ.ศ. ๒๕๓๓ ได้เข้าร่วมโครงการขยายโอกาสทางการศึกษา จัดการเรียนการสอนถึงชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๓ และได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียนแบบ ๑๐๕ / ๒๙ จำนวน ๑ หลัง
พร้อมต่อเติมจำนวน ๘ ห้องเรียน ก่อสร้างห้องน้ำห้องส้วม ๒ ที่ ๘ ที่นั่งแบบ สปช ๒๑๖ / ๒๖
พ.ศ. ๒๕๓๗ นายนิพนธ์ จินดาธรรม เป็นอาจารย์ใหญ่ ได้พัฒนาโรงเรียนโดยความร่วมมือจากพี่น้องประชาชนซ่อมแซมโรงอาหารที่ชำรุด สร้างรั้วรอบโรงเรียน ปรับปรุงถนนภายในโรงเรียน
พ.ศ. ๒๕๓๙ ได้รับคัดเลือกให้เป็นโรงเรียนในโครงการปฏิรูปการศึกษาและมีโรงเรียนบ้านสันนาหนองบัวและโรงเรียนบ้านดง นำนักเรียนมาเรียนร่วม
พ.ศ. ๒๕๔๖ นายประดิษฐ์ ก้างออนตา เป็นผู้นำนวยการโรงเรียนได้พัฒนาโรงเรียนโดยมีการปรับปรุงอาคารสถานที่ และมีการจัดระบบไฟฟ้าภายในโรงเรียนจาก ๒ เฟสเป็น ๓ เฟส
พ.ศ. ๒๕๔๘ นายสุนทร ขันคำกาศ เป็นผู้อำนวยการสถานศึกษา ได้พัฒนาโรงเรียนโดยมีการจัดสร้างห้องสหกรณ์โรงเรียน ศาลาธรรม แท่นพระภูมิ ศาลากองอำนวยการ อัฒจรรย์ สนามเด็กเล่น จัดสร้างห้องน้ำเด็กพิการและห้องน้ำห้องประชุม ปรับปรุงห้องน้ำในโรงเรียนทุกที่ ห้องพยาบาล ห้องดนตรี ห้องทำขนมเบอร์เกอรี่ ห้องพักครูมัธยม ห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์มัธยม และปรับปรุงห้องประชุมในด้านการบริหารจัดการ โรงเรียนได้รับคัดเลือกเป็นโรงเรียนคุณธรรมชั้นนำ โรงเรียนต้นแบบดูแลช่วยเหลือ โรงเรียนแกนนำจัดการเรียนร่วม โรงเรียนจัดกิจกรรมสหกรณ์ดีเด่น ได้รับโล่รางวัลโรงเรียนที่มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสูงในการสอบ O-NET ปี ๒๕๕๒
พ.ศ. ๒๕๕๓ นายสมเพชร ปันซางคอน เป็นผู้อำนวยการ ได้เริ่มดำเนินการจัดสร้างห้องสมุด ICT
๒ ชั้น ปรับปรุงห้องเรียนระดับปฐมวัย และชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑ - ๒ ปีพ.ศ. ๒๕๕๔ โรงเรียนได้เข้ารับรางวัลโรงเรียนที่มีการบริหารจัดการเรียนร่วมดีเด่นระดับภาคเหนือ ปีพ.ศ. ๒๕๕๖ ได้เข้าร่วมโครงการโรงเรียนดีศรีตำบล รื้อบ้านพักครูเก่า เพื่อปรับ ภูมิทัศน์ ปีพ.ศ. ๒๕๕๘ ปรับปรุงโรงฝึกงาน ปี พ.ศ. ๒๕๕๙ สร้างอาคาร สปช 105/29 อาคารสี่ห้องใต้ถุนโล่ง